Duygusal zeka nasıl kazanılır?
Atılım Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil İbrahim Ülker, duygusal zeka ile ilgili soruları cevapladı.
1) Duygusal zekâ nedir?
Kişinin kendisiyle, başkalarıyla ve yaşamla başa çıkma mücadelesinde başarılı olma yeteneğidir. Hem akademik hayatta, hem de iş dünyasındaki başarıları; iş bulmayı, iş performansını ve doyumunu, liderliği, aidiyet duygusunu, takım ruhunu olumlu etkilediği biliniyor.
2) Doğuştan gelen bir yetenek mi, yoksa sonradan geliştirilebilir mi?
Doğuştan gelmiyor ancak ilgili bir potansiyel ile doğuluyor, asıl yapısı ise yaşadıkça toplum içinde gelişiyor ve bu ömür boyu sürüyor. En fazla gelişme çocukluk döneminde oluyor. Gelişmede çevre kadar bireyin çabası da büyük rol oynuyor.
3) Neden önemli?
Duygusal zekâ, bilişsel zekâyı tamamlayan bir güç. Bu nedenle bireyin başarısı, mutluluğu, kendisini tanıması, çevreyle iyi iletişim ve iyi ilişki kurması, takım oyununa uyabilmesi, kendi sorumluluğunu alabilmesi, insanların duygularını doğru anlayabilmesi, kamusal sorumluluğunu fark etmesi açısından önemli. Günümüzde meslekten çok kariyer geliştirme öne çıktı. Ne yaptığınız değil, nasıl yaptığınız önem kazandı. Sertifika programları, açık ve uzaktan öğretim olanakları gibi fırsatlar birleştirilerek yeni mesleklere hazırlanılabilir. Bunun yolu etkili bir duygu ve değerler eğitimi, kısaca duygusal zekânın geliştirilmesinden geçiyor.
4) Bu konuda ailelere nasıl bir sorumluluk düşüyor?
Bu konunun birinci sorumlusu tabii ki, çocuklara sorumluluk vererek terbiye edecek ebeveynler. Duygusal zekânın geliştirilmesi için çocuğun duyguları fark edilmeli ve ifade etmesi engellenmemeli. Çocuğa güven, merak, öğrenme isteği öğretilmeli. Çocuk sosyal sorumluluk projelerine katılabilmeli. Dürüstlük üzerine konuşup, öykü yazdırmak, metin okutmak gerekiyor. Duygu ve düşüncelerini açıklama fırsatı verilmeli. Onun sorunlarını siz çözmeyin, kendisinin çözmesine yardımcı olun. Arkadaş edinmesini destekleyin. Hata yapmasına izin verin. Sonucuna katlanmasını, özür dilemeyi öğrenmeliler. Takım oyunlarına teşvik edilmeliler.
5) Birey, duygusal zekâsını geliştirmek için kendisi neler yapabilir?
Stresi azaltıp, duygularını kontrol etmeye çalışmalılar. Her koşulda kendisine güvenmeli, kendisini motive etmeli, dünyaya olumlu bakmalı ve iyimser olmalı.
